Էս երկիրը երկիր կդառնա, եթե այդ աղջնակի նման յուրաքանչյուրը տեր կանգնի իր հայրենիքին

Չկա երևի մի հայ, որ պատեհ կամ անպատեհ առիթով չասի, թե էս երկիրը երկիր չէ: Իսկ ի՞նչ բան է երկիրը: Ընդամենը աշխարհագրական տարածք, որտեղ կան լեռներ, ձորեր, լճակներ ու գետեր, հովիտներ և հարթավայրեր, իսկ եթե բախտը «բերել» է այդ հողակտորի, ուրեմն նրա ափերը ողողում են ծովեր և օվկիանոսներ: Այդ աշխարհագրական տարածքը դառնում է երկիր, հող հայրենի, երբ նրա վրա ապրող մարդիկ տուն են կառուցում, մշակում են հողը, ամուսնանում, ընտանիք են կազմում, երեխաներ են ունենում, երկրի պաշտպանության համար զինվոր են մեծացնում, պաշտպանում են իրենց հողը արտաքին թշնամիներից, ինչո՞ւ չէ, նաև ներքին թշնամիներից, երկիրը թալանող, լլկող, ժողովրդին գաղթական դարձնող, ագահ և անկուշտ անհատներից: Ինձ համար տարբերություն չկա սահմանից այն կողմի թշնամու և երկիրը թալանողի միջև:
Ղարաբաղյան պատերազմը ցույց տվեց, որ ժողովուրդը կազմակերպվեց, որսորդական հրացաններով դուրս եկավ իրենից քանակով շատ և իրենից անհամեմատ լավ զինված թշնամու դեմ և հաղթեց: Ցավոք, այդ փառահեղ հաղթանակը չամրապնդվեց ներքին ճակատում տարվելիք հաղթանակով: Ժողովուրդը (ժողովուրդն առանց մտավորականի, առանց կազմակերպող անհատի պարզապես ամբոխ է), հոգու ցավը զսպելով, անտարբեր հայացքով նայում էր թալանվող հարուստ երկրին: Եվ, հաշտվելով այդ ամենի հետ, ինքն իրեն արդարացնելու համար կյանքի կոչեց մի ողորմելի փիլիսոփայություն, թե էս երկիրը երկիր չէ, և նրանք, ովքեր ուժ և շնորհք ունեին իրենց մեջ, բռնեցին օտարության ճամփան, իսկ նրանք, ովքեր ոչ թե անկարող էին, այլ գենետիկորեն չէին կարող լքել հայրենիքը, շեքսպիրյան հերոսի պես վրան քաշեցին սև սքեմը և հաշտվեցին տիրող իրականության հետ: Էն էլ ասեմ, որ շեքսպիրյան հերոսը, սև սքեմի հետ հաշտվելով, չմոռացավ իր հոգու վեհության մասին: ՈՒզում եմ հավատալ մեր ժողովրդի հոգու վեհությանը, և այդ հավատն իմ մեջ արթնացրեց պատահական մի դեպք:
Ոստիկանության անձնագրային բաժնի պետի մոտ էի, երբ սենյակ մտավ մի աղջնակ: Սկզբից ուշադրություն չէի դարձրել այդ նիհարավուն, թիթեռնիկի պես նուրբ էակին:
-Ձեր բաժնում երկրից դուրս գալու թույլտվության կնիք խփելու համար հինգ հարյուր դրամ գումար եք վերցնո՞ւմ,- հարցրեց ինձ անծանոթ այդ աղջիկը:
-Ի՞նչ է եղել,- չոր ու կոպիտ հարցրեց պետը:
-Եթե գումար եք վերցնում, ապա ինչո՞ւ դրամարկղային կտրոն չեք տալիս,- կտրուկ, վճռական, մարտի պատրաստ շարունակեց նա:
Պետը փորձեց ահաբեկել նրան, ասելով, թե դուք անպատասխանատու հայտարարություն եք անում, և գիտե՞ք արդյոք, թե ինչ պատասխանատվություն է հասնում Ձեզ պաշտոնատար մարդուն ամբաստանելու համար: Ո՞վ է Ձեզնից գումար պահանջել, և ո՞վ կարող է հաստատել Ձեր ասածը:
Աղջիկը նկարագրեց կողքի սենյակում նստած աշխատակցուհուն և ներս հրավիրեց մի տիկնոջ: Տիկինը փորձեց հանգստացնել աղջկան, որն այդ պահին իմ աչքերում նրբին թիթեռնիկից վերածվել էր հզոր մի էգ առյուծի:
Պետը տեսնելով, որ աղջիկը ճիշտ է, փորձեց նրան սիրաշահել, ասելով.
-Ազիզ ջան, մի զայրացիր, հանգստացիր, հիմա կպարզեմ:
Պետի այս խոսքերին հետևեց աղջկա խրոխտ պատասխանը.
-Ես քեզ համար (կոպիտ տոնով ընդգծելով «քեզ» բառը) ազիզ չեմ, այլ քաղաքացի, այդ տոնով խոսեք Ձեր ընտանիքում և ոչ թե պետական հիմնարկում:
Պետը կարկամեց, ներողություն խնդրեց, խոստանալով պատժել իր աշխատակցուհուն:
Ես հիացած նայում էի այդ աղջկան և ինքս ինձ մտածում, որ երկիրը երկիր կդառնա: Այո, պետք չէ թուլակամի պես հաշտվել ստորության հետ, խաբողի հետ, թալանողի հետ, քո իրավունքը տրորողի հետ և կրկնել տխմար փիլիսոփայությունը, թե էս երկիրը երկիր չի դառնա:
Ես հավատացած եմ, որ էս երկիրը երկիր կդառնա, եթե այդ աղջնակի նման յուրաքանչյուրը տեր կանգնի իր հայրենիքին:

Սոկրատ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Նիկոլին «քարշ տալու» սրբազան գործը դրված է հայ ժողովրդի վրա
• Ո՞վ է Գագիկ Ջհանգիրյանը
• Երբ այլևս չես լի­նի իշ­խա­նու­թ­յան, զին­վո­րա­կան տրի­բու­նա­լը վեր կհա­նի մեզ պար­տադր­ված պար­տու­թ­յան բո­լոր պատ­ճառ­նե­րը
• Հիմ­նա­կան մե­ղա­վո­րը հայ կա­ռա­վա­րող­ներն են
• Իմ գնա­լուց ա­ռաջ թող Հա­յաս­տա­նում ջր­հե­ղեղ լի­նի
• Ո՞րն է քո մատ­նու­թ­յան գի­նը, դա­վա­ճան պա­պի` ֆա­շիստ­նե­րին ծախ­ված ե­նո­քա­վան­ցի Նի­կոլ Փա­շի­ն­յա­նի դա­վա­ճան թոռ
• Խրախ­ճանք ժան­տախ­տի պա­հին
• Ո՛վ մարդ­կա­յին ար­դա­րու­թ­յուն, թո՛ղ ես թք­նեմ քու ճա­կա­տիդ
• Զոհ­ված­նե­րի ա­ր­յու­նը երկն­քից կան­չում է` պա­տե­րազ­մը հասց­նել հաղ­թա­կան ա­վար­տի
• «Պրո­ֆե­սիո­նալ» «իմ­քայ­լա­կան­նե­րը» կե­րան իմ 800 հակ յոն­ջան և …
• Նի­կոլ, իսկ դու ար­դա­րաց­վե՞լ ես, մաքր­վե՞լ ես քո քրեա­կան ան­ց­յա­լից
• Վե­հա­փա՛ռ, կրկ­նեք Գևորգ Հին­գե­րոր­դի օ­րի­նա­կը, ժամն է գոր­ծե­լու
• Պատ­մա­կան դեպ­քե­րի և դեմ­քե­րի հա­մե­մա­տա­կան վեր­լու­ծու­թ­յուն
• Որոշ բա­շի­բո­զուկ­ներ փոր­ձում են զրո­յաց­նել մեր կես­դա­ր­յա պայ­քա­րի ի­մաս­տը
• Արտա­կարգ և լիա­զոր դես­պան Ար­ման Նա­վա­սար­դ­յա­նին
• Վեր­նա­գի­րը վեր­ջում թող ընտ­րի ըն­թեր­ցո­ղը (պա­խա­րա­կե­լի՞ է, որ ո՛չ գո­միկ են, ո՛չ էլ տրանս­գեն­դեր)
• ՈՒ՞ր է մեզ տա­նե­լու այս գաղջ մթ­նո­լոր­տը
• Ո՞վ դուրս թո­ղեց Ղա­րա­բա­ղը բա­նակ­ցա­յին գոր­ծըն­թա­ցից
• Ձեր հերթն էլ կգա
• Ես` որ­պես ՀՀ քա­ղա­քա­ցի, հայ­տա­րա­րութ­յուն եմ տա­լիս ժա­մա­նա­կին հորդ կա­տա­րած հան­ցա­գոր­ծու­թ­յան մա­սին

Մեկնաբանություններ